เมื่อโอนมาสังกัดกรมทหารเรือ เรือทูลกระหม่อมก็ถูกใช้เป็นเรือฝึกทหาร แต่ก็ได้ติดตั้งปืนใหญ่แบบบรรจุปากจำนวนหกหรือแปดกระบอก[lower-alpha 1] และแหล่งข้อมูลบางแหล่งก็ระบุว่าเป็นเรือลาดตระเวน (cruiser)[4]

เรือยูเอสเอสเพเทรลของกองทัพเรือสหรัฐฯ ได้เดินทางมายังกรุงเทพฯ ใน พ.ศ. 2435 และได้เขียนรายงานซึ่งระบุถึงเรือทูลกระหม่อมดังนี้[9]

เรือฝึกทหาร ชื่อเรือทูลกระหม่อม แต่ก่อนเป็นเรือพาณิชย์ เป็นเรือบาร์กขนาดประมาณ 1,000 ตัน ติดตั้งปืนใหญ่วิถีโค้งทองเหลืองหกกระบอกหันทางกราบเรือ ที่ทำการเรืออยู่ที่เกาะช้าง[lower-alpha 2] ซึ่งอยู่เลยจากปากแม่น้ำไปทางแนวฝั่งยี่สิบไมล์ เรือนี้ประจำการโดยลาดตระเวนในอ่าวอยู่ตลอด

รายงานนั้นระบุว่าเรือทูลกระหม่อมเป็นเรือลำเดียวในบรรดากองเรือทั้งหมดที่ออกทะเลอยู่เป็นประจำ[9] นอกจากนั้นยังมีบันทึกว่าบางครั้งเรือก็แล่นไปถึงสิงคโปร์[10] ขณะนั้นอ็องเดร ดูว์ แปลซี เดอ รีเชอลีเยอ นายเรือชาวเดนาร์ก เพิ่งขึ้นเป็นผู้บังคับบัญชากรมทหารเรือ และเรือส่วนใหญ่ก็มีนายทหารชาวยุโรป (ซึ่งมีชาวเดนมาร์กเป็นสัดส่วนมากขึ้นเรื่อยๆ) ประจำการร่วมกับลูกเรือชาวสยาม[9] นายเอช วาริงตัน สมิธ ได้เขียนถึงเรือทูลกระหม่อมในหนังสือของเขาที่พิมพ์เมื่อ พ.ศ. 2441 ว่า[11]

เรือฝึกที่พาเหล่าเด็กหนุ่มออกทะเลในอ่าวหลายๆ เดือนทุกปีนั้นเป็นภาพที่น่าปลื้มปริ่มที่สุดในประเทศนี้ และเป็นสิ่งที่สะอาด สง่างาม และมีประสิทธิภาพที่สุดที่รัฐบาลจะพึงอวดได้ มันแสดงให้เห็นว่าจะสามารถทำอะไรได้บ้างเมื่อชาวสยามได้รับการฝึกฝนที่เหมาะสม

เรือทูลกระหม่อมเป็นหนึ่งในเรือรบของไทยที่เข้าปะทะกับเรือรบฝรั่งเศสสองลำที่ได้บุกเข้าสู่แม่น้ำเจ้าพระยาในเหตุวิกฤตการณ์ปากน้ำเมื่อ พ.ศ. 2436 ในการต่อสู้ครั้งนั้น เรือทูลกระหม่อมถูกยิงได้รับความเสียหาย และมีลูกเรือเสียชีวิตสองนาย[3]

เรือทูลกระหม่อมเป็นเรือใบลำสุดท้ายในกองทหารเรือ[12] และปลดระวางในเวลาต่อมา[lower-alpha 3] เรือได้จมลงในแม่น้ำเจ้าพระยาที่กรุงเทพฯ ก่อน พ.ศ. 2451 โดยหนังสือ Twentieth Century Impressions of Siam ซึ่งพิมพ์ในปีนั้น ระบุว่าเวลาน้ำลงจะมองเห็นซากโครงเรือที่กำลังผุพังได้ที่ตรงหน้าวังสมเด็จฯ กรมหมื่นมหิศร[13]