แผลไหม้
แผลไหม้

แผลไหม้

ระดับ 2 - มีตุ่มพองและเจ็บ[2]
บทความนี้ใช้ระบบคริสต์ศักราช เพราะอ้างอิงคริสต์ศักราชและคริสต์ศตวรรษ หรืออย่างใดอย่างหนึ่งแผลไหม้ (อังกฤษ: burn) เป็นการบาดเจ็บที่ผิวหนังหรือเนื้อเยื่ออื่น ๆ มีเหตุจากความร้อน ความเย็น การเสียดสี หรือการแผ่รังสี (เช่น ไหม้แดด)[4]โดยมักเกิดจากของเหลวร้อน (คือถูกลวก) ของแข็งร้อน หรือไฟ[8]แม้อัตราการเกิดจะคล้าย ๆ กันในหญิงชาย แต่เหตุมักจะต่างกัน[5]สำหรับหญิงในภูมิประเทศบางแห่ง ความเสี่ยงมาจากการใช้ไฟหุงต้มแบบเปิดโล่งหรือเตาหุงต้มที่ไม่ปลอดภัย[5] สำหรับชาย ความเสี่ยงมาจากที่ทำงาน[5]ปัจจัยเสี่ยงอื่น ๆ รวมทั้งการติดเหล้าและการสูบบุหรี่[5]ยังอาจเกิดเพราะทำร้ายตัวเองหรือถูกคนอื่นทำร้าย[5]แผลไหม้ที่มีผลต่อผิวหนังชั้นบนสุดจัดอยู่ในระดับ 1 (ไหม้ตื้น, superficial)[2][9]มีสีแดงโดยไม่มีตุ่มพองและเจ็บราว ๆ 3 วัน[2][9]เมื่อไหม้ลึกถึงหนังข้างใต้ ก็จัดเป็นระดับ 2 (partial-thickness)[2]มักมีตุ่มพองและเจ็บมาก[2]อาจใช้เวลาถึง 8 สัปดาห์กว่าจะหายและอาจมีแผลเป็น[2]แผลไหม้ระดับ 3 (full-thickness) จะไหม้ตลอดหนังทุกชั้น[2]มักไม่เจ็บและแผลจะแข็ง[2]ปกติจะไม่หายเอง[2]แผลไหม้ระดับ 4 ไหม้เนื้อเยื่อที่ลึกยิ่งขึ้น เช่น กล้ามเนื้อ เอ็น หรือกระดูก[2]แผลมักดำและมักเป็นเหตุให้เสียส่วนที่ไหม้นั้น ๆ[2][10]แผลไหม้ปกติป้องกันได้[5]การรักษาขึ้นอยู่กับความรุนแรง[2]การไหม้ตื้น ๆ อาจรักษาด้วยแค่ยาระงับปวดธรรมดา ๆ เทียบกับการไหม้มากซึ่งอาจต้องรักษาเป็นเวลานานในศูนย์รักษาแผลไหม้[2]การแช่น้ำเย็นอาจช่วยลดความเจ็บและความเสียหายแต่ในบางกรณี การแช่นาน ๆ อาจทำให้ตัวเย็นเกิน[2][9]แผลไหม้ระดับ 2 อาจต้องทำความสะอาดด้วยน้ำและสบู่ แล้วทายาพันแผล[2]วิธีการรักษาตุ่มพองยังไม่แน่ชัด อาจสมควรทิ้งไว้เฉย ๆ ถ้าเล็ก หรือระบายน้ำออกถ้าใหญ่[2]แผลไหม้ระดับ 3 อาจต้องผ่าตัด เช่น การปลูกถ่ายหนัง (skin grafting)[2]แผลไหม้มาก ๆ มักต้องให้น้ำเกลือจำนวนมาก เพราะหลอดเลือดฝอยรั่วและเพราะบวมน้ำ[9]ภาวะแทรกซ้อนที่สามัญสุดคือการติดเชื้อ[3]ควรให้วัคซีนบาดทะยักถ้าไม่มีภูมิ[2]ในปี 2015 ไฟและความร้อนทำให้คนบาดเจ็บ 67 ล้านครั้ง[6]ทำให้เข้า ร.พ. 2.9 ล้านครั้งและเสียชีวิต 176,000 ราย[7][11]ผู้เสียชีวิตโดยมากอยู่ในประเทศกำลังพัฒนาโดยเฉพาะในเอเชียอาคเนย์[5]แผลไหม้ขนาดใหญ่อาจทำให้เสียชีวิต แต่การรักษาสมัยใหม่นับตั้งแต่คริสต์ทศวรรษ 1960 ก็ทำให้ได้ผลดีขึ้น โดยเฉพาะในเด็กและคนหนุ่มสาว[12]ในสหรัฐ คนที่รับเข้าศูนย์แผลไหม้เฉพาะทางประมาณร้อยละ 96 รอดชีวิต[13]ผลระยะยาวขึ้นอยู่กับขนาดแผลและอายุคนไข้[2]

แผลไหม้

อาการ ระดับ 1 - แดงโดยไม่มีตุ่มพอง[2]

ระดับ 2 - มีตุ่มพองและเจ็บ[2]

ระดับ 3 - แผลแข็งโดยไม่เจ็บ[2]
สาขาวิชา เวชบำบัดวิกฤติ ศัลยกรรมพลาสติก[1]
ระยะดำเนินโรค หลายวันจนถึงหลายสัปดาห์[2]
ประเภท ระดับ 1-2-3 (Superficial, partial-thickness, full-thickness)[2]
ความชุก 67 ล้าน (2015)[6]
สาเหตุ ความร้อน ความเย็น ไฟฟ้า สารเคมี การเสียดสี การแผ่รังสี[4]
ยา ยาระงับปวด ให้น้ำเกลือ วัคซีนบาดทะยัก[2]
ปัจจัยเสี่ยง ไฟหุงต้มแบบเปิดโล่ง เตาหุงต้มที่ไม่ปลอดภัย การสูบบุหรี่ การติดเหล้า สถานที่ทำงานซึ่งไม่ปลอดภัย[5]
ภาวะแทรกซ้อน ติดเชื้อ[3]
การรักษา ขี้นอยู่กับความรุนแรง[2]
การเสียชีวิต 176,000 (2015)[7]