ซาร์อีวานที่ 4 / อีวานผู้โหดร้าย

พระเจ้าซาร์อีวานที่ 4 แห่งรัสเซีย หรือ "อีวานผู้โหดร้าย" เพราะพระองค์ทรงปกครองอาณาจักรด้วยความเหี้ยมโหด ปราศจากความเมตตา ว่ากันว่ามีรับสั่งให้ควักลูกตาสถาปนิกผู้ออกแบบสร้างมหาวิหารเซนต์บาซิล เพื่อมิให้สร้างสิ่งก่อสร้างที่งดงามเช่นนี้ได้ที่ใดอีก พระองค์เป็นพระราชโอรสของพระเจ้าซาร์วาซิลีที่ 3 แห่งรัสเซีย และเป็นพระราชนัดดาของพระเจ้าอีวานที่ 3 พระองค์ได้ชื่อว่าเป็นเจ้าผู้ครองนครมัสโกโวท์ที่ได้ตั้งองค์เป็นตำแหน่งซาร์ อย่างเป็นทางการ ซาร์อีวานที่ 4 ครองราชย์สมบัติตั้งแต่พระชนม์ได้ 3 ชันษา โดยที่พระองค์ยังทรงพระเยาว์อยู่ พระนางเยเลนา กลินสกายาพระราชมารดาทรงเป็นผู้สำเร็จราชการ

อย่างไรก็ตามเมื่อซาร์อีวานที่ 4 ได้ทรงทำพิธีบรมราชาภิเษกเมื่อปี พ.ศ. 2090 และในปีเดียวกันนี้ได้ทรงอภิเษกกับอะนัสตาเซียแห่งสกุลราชวงศ์โรมานอฟ เป็นชื่อสกุลขุนนางที่สืบมาจากตระกูลเยอรมันชั้นสูงตระกูลหนึ่ง ซึ่งได้อพยพมาจากเยอรมนี ไปยังกรุงมอสโกในตอนต้นของคริสต์ศตวรรษที่ 14 และได้เปลี่ยนสกุลใหม่ว่าสกุลคอชกิน สกุลนี้ได้รับราชการในพระราชสำนักของราชวงศ์รูริคตลอดมาเป็นเวลาร่วม 200 ปี ครั้งถึงคริสต์ศตวรรษที่ 16 บุรุษในตระกูลคอชกินผู้หนึ่งชื่อว่า โรมานอฟ ยูริวิช เกิดความรู้สึกว่านาม "คอชกิน" นั้นยังไม่มีสำเนียงเป็นภาษารัสเซียพอ เขาจึงได้เปลี่ยนนามสกุลใหม่ โดยตั้งชื่อตามชื่อแรกของตัวคือ "โรมานอฟ"

ซาร์อีวานที่ 4 ได้ทรงเลือก อนาสตาเซียแห่งรัสเซียเป็นคู่อภิเษก พระองค์ทรงหลงรักเจ้าสาวของพระองค์อย่างดื่มด่ำมาโดยตลอด ดังนั้นเมื่อพระนางอนาสตาเซียสิ้นพระชนม์ในปีพ.ศ. 2103 ทำให้พระราชสวามีทรงโศกเศร้ามากถึงกับเสียสติไปและคอยทรงระแวงผู้คนตลอดเวลา โดยคิดว่าเขาเหล่านั้นได้วางยาพิษพระมเหสีสุดที่รักความแค้นเคืองเหล่านี้เลยทำให้พระองค์ทรงมีสติวิปลาสไป เวลาที่ซาร์อีวานที่ 4 จะเสด็จพระราชดำเนินไปไหน พระองค์จะทรงถือพระแสงหอกไปด้วยเสมอและเมื่อข้าราชบริพารคนใดทำสิ่งใดให้พิโรธ พระองค์ก็จะทรงใช้พระแสงนั้นทิ่มแทงผู้ที่เคราะห์ร้ายนั้นเสีย

ซาร์อีวานที่ 4 ทรงอภิเษกสมรสอีก 6 ครั้ง แต่ก็ไม่ทำให้พระองค์มีอาการดีขึ้นในบั้นปลายแห่งพระชนม์ชีพ อีวานทรงประสบกับการหลอกหลอนจากกรรมต่าง ๆ ที่ได้ทรงกระทำไว้ในอดีตจนพระเกศาร่วงหมดและทรงร้องครวญครางอยู่ทุกคืน กล่าวกันว่า พระองค์สวรรคตในปี พ.ศ. 2127 ด้วยพระชนม์เพียง 54 ชันษา

ช่วงวุ่นวาย

พระราชโอรสของซาร์อีวานที่ 4 ทรงพระนามว่า ซาร์เฟโอดอร์ที่ 1 แห่งรัสเซีย ได้ครองราชย์ต่อจากซาร์อีวานที่ 4 พระองค์ทรงอ่อนแอมาก ราชการแผ่นดินตกอยู่กับบอริส โกดูนอฟ ผู้เป็นพี่เขยของพระองค์ บอริส โกดูนอฟ ตั้งตนขึ้นเป็นซาร์ เมื่อเฟโอดอร์สวรรคต มีผู้กล่าวว่าเขาเป็นผู้ปลงพระชนม์เจ้าชายดมีตรี พระอนุชาของของเฟโอดอร์พระชนม์ 9 พรรษาครึ่งผู้ซึ่งประสูติจากพระมเหสีองค์ที่ 7 ของซาร์อีวานผู้โหดร้าย ซึ่งควรจะเป็นรัชทายาทของราชบัลลังก์รัสเซียต่อ เจ้าชายดมีตรีได้ประทับอยู่ในเมืองเล็ก ๆ ชื่อว่า อูกลิช (Uglich) ถูกลอบปลงพระชนม์โดยถูกตัดคอหอย ประวัติศาสตร์รัสเซียในสมัยโกดูนอฟครองราชย์อยู่นั้นเรียกว่า "สมัยแห่งความวุ่นวาย" คือมีสงครามทั้งภายในและภายนอกอาณาจักร และมีผู้อ้างตัวเป็นซาร์กันหลายครั้งหลายหน โกดูนอฟบังคับให้คณะเซมสกีซอเบอร์หรือคณะสมัชชาแห่งชาติเลือกเขาเป็นซาร์ต่อจากเฟโอดอร์

ราชวงศ์โรมานอฟ

มีการแย่งชิงราชบัลลังก์ระหว่างราชวงศ์รูริคกับราชวงศ์โรมานอฟ ในที่สุดสมัชชาแห่งชาติและพระราชาคณะแห่งคริสตจักรออร์ทอดอกซ์ ก็มีมติเลือกมิคาอิล โรมานอฟ ขึ้นเป็นซาร์พระองค์แรกแห่งราชวงศ์โรมานอฟ ซาร์มิคาอิลที่ 1 แห่งรัสเซีย ได้ขึ้นครองราชสมบัติหลังจากที่ความวุ่นวายทั่วราชอาณาจักรได้สิ้นสุดลงแล้ว เหตุผลที่พระองค์ได้ขึ้นครองราชย์ เนื่องจากว่าทรงมีเชื้อสายของพระนางอะนัสตาเซียและมเหสีสุดที่รักของซาร์อีวานที่ 4 ซึ่งชาวรัสเซียไม่เคยลืมคุณงามความดีของพระนางเลยประชาชนจึงพร้อมใจกันเลือกเชื้อสายของพระนางอะนัสตาเซียให้เป็นกษัตริย์องค์ใหม่ มิคาอิลทรงขึ้นครองราชย์เมื่อวันที่ 21 กรกฎาคม พ.ศ. 2156 ด้วยพระชนม์เพียง 16 ชันษา พระองค์ทรงเป็นซาร์พระองค์แรกในราชวงศ์โรมานอฟ