วงศ์กระต่าย (
อังกฤษ: Hare, Rabbit) เป็นวงศ์ของสัตว์ที่จัดอยู่ใน
ไฟลัมสัตว์มีแกนสันหลัง ชั้น
สัตว์เลี้ยงลูกด้วยนม อันดับกระต่าย (Lagomorpha) ในวงศ์ Leporidaeสัตว์ที่อยู่ในวงศ์นี้แม้จะมีฟันแทะเหมือนกับ
สัตว์ฟันแทะ (Rodentia) แต่ถูกจัดออกมาเป็น
อันดับต่างหาก เนื่องมีจำนวนฟันที่ไม่เท่ากัน เพราะกระต่ายมีฟันแทะที่ขากรรไกรบน 2 แถว เรียงซ้อนกันแถวละ 2 ซี่ ฟันกรามบนข้างละ 6 ซี่ และฟันกรามล่างข้างละ 5 ซี่ เมื่อเวลาเคี้ยวอาหาร กระต่ายจะใช้ฟันทั้ง 2 ด้านเคี้ยวสลับกันไป ต่างจากสัตว์ฟันแทะโดยทั่วไปที่เคี้ยวเคลื่อนหน้าเคลื่อนหลัง ซึ่งสามารถเขียนเป็นสูตรได้ว่า ( 1 2 2 , C 0 0 , P 3 2 , M 2 3 ) X 2 = 28 {\displaystyle (1{\tfrac {2}{2}},C{\tfrac {0}{0}},P{\tfrac {3}{2}},M{\tfrac {2}{3}})X2=28} กระต่ายเป็นสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมที่มีขนาดเล็ก มีขนปุกปุยทั่วลำตัว มีหางกลมสั้น มีใบหูยาวเมื่อเทียบกับสัตว์อื่น ซึ่ง
วิวัฒนาการมาใช้สำหรับฟังเสียงได้เป็นอย่างดี และยังมีประสาทสัมผัสในการดมกลิ่นที่ดีมาก กระต่ายมีขาหน้าที่มี 5
นิ้ว ขาหลังมี 4 นิ้ว มีสะโพกที่ยาวและทรงพลัง เต็มไปด้วย
กล้ามเนื้อ จึงสามารถ
กระโดดได้เป็นอย่างดี ใต้ฝ่าเท้ามีขนนุ่ม ๆ รองรับอยู่ เพื่อมิให้เกิดเสียงเมื่อเคลื่อนไหว เป็นสัตว์ที่ตื่นตกใจง่ายและมีความว่องไวปราดเปรียวมากในการระแวดระวังภัย นอกจากนี้แล้วตาของกระต่ายยังมีหนังตาหรือเปลือกตาถึง 3 ชั้นด้วยกัน
[1]กระต่ายเป็นสัตว์ที่กิน
พืชเป็นอาหารเท่านั้น ต่างจากสัตว์ฟันแทะที่กินได้ทั้งเนื้อและพืช อาหารของกระต่ายได้แก่
หญ้าและพืช
ผักชนิดต่าง ๆ อายุขัยโดยเฉลี่ยของกระต่ายจะอยู่ที่ 2-3 ปี นับเป็นสัตว์ที่สืบพันธุ์เร็วมาก โดยปีหนึ่ง ๆ กระต่ายสามารถออกลูกได้ถึง 2-3 ครั้ง ครั้งละประมาณ 2-3 ตัว กระต่ายในธรรมชาติ มักอาศัยอยู่ในที่ราบโล่งที่เป็น
ทุ่งหญ้ามากกว่า
ป่าทึบ โดยขุดโพรงใต้ดินเป็นรังและที่อยู่อาศัย ลูกกระต่ายป่าในธรรมชาติ เมื่อแรกเกิดจะลืมตา และในวันรุ่งขึ้นก็สามารถวิ่งและกระโดดได้เลย เมื่อกระต่ายตัวเมียจะคลอดลูก จะแยกออกจากรังเดิมไปขุดรังใหม่ เพื่อป้องกันลูกอ่อนจากกระต่ายตัวผู้ ซึ่งอาจฆ่าลูกกระต่ายเกิดใหม่ได้ โดยจะกัดขนตัวเองเพื่อปูรองรับลูกใหม่ที่จะเกิดขึ้นมากระต่ายกระจายพันธุ์ไปในทุกภูมิภาคทั่วโลก ไม่เว้นแม้กระทั่ง
เขตอาร์กติก ยกเว้น
โอเชียเนียและ
ทวีปออสเตรเลีย แบ่งออกได้เป็น 11
สกุล (ดูในตาราง)
[2]กระต่ายโดยธรรมชาติ เป็นสัตว์ที่อยู่สุดปลายของ
ห่วงโซ่อาหาร ด้วยเป็นอาหารของ
สัตว์กินเนื้อชนิดต่าง ๆ เช่น
หมาป่า,
หมาจิ้งจอก,
แมวป่า,
เสือชนิดต่าง ๆ,
หมาใน,
ชะมด,
เพียงพอน รวมถึง
งูขนาดใหญ่ด้วย เช่น
งูหลามและงูเหลือม[3]กระต่ายเป็นสัตว์ที่ผูกพันกับ
มนุษย์มาเป็นเวลานาน ด้วยการเป็นสัตว์ที่ถูกล่าเพื่อเป็นอาหารและ
เกมกีฬาโดยเฉพาะในแถบ
ทวีปยุโรป