ศิลปะการใช้ตัวพิมพ์ไทย
ศิลปะการใช้ตัวพิมพ์ไทย

ศิลปะการใช้ตัวพิมพ์ไทย

ศิลปะการใช้ตัวพิมพ์ไทย (อังกฤษ: Thai typography) เกี่ยวข้องกับการแสดงอักษรไทยในสิ่งพิมพ์และบนจอ โดยมีที่มาตั้งแต่ข้อความไทยข้อความแรกที่ได้รับการตีพิมพ์ในปี พ.ศ. 2362 โดยมิชชันนารีชาวตะวันตกในช่วงกลางคริสต์ศตวรรษที่ 19 เป็นผู้ริเริ่มการใช้แท่นพิมพ์และสิ่งพิมพ์ก็กลายเป็นสื่อที่ได้รับความนิยมมากขึ้นนับแต่นั้นมา ทำหน้าที่เผยแพร่ความรู้สมัยใหม่และสนับสนุนการปฏิรูปในขณะที่ประเทศปรับตัวเข้าสู่ความทันสมัย การพิมพ์ตำราเรียน, หนังสือพิมพ์ และนิตยสารสำหรับสำนักพิมพ์ที่กำลังเติบโตในช่วงต้นคริสต์ศตวรรษที่ 20 กระตุ้นให้เกิดนวัตกรรมด้านศิลปะการใช้ตัวพิมพ์และการออกแบบตัวพิมพ์ (type design) และไทป์เฟซอักษรไทยต่างๆ ได้รับการพัฒนาตลอดยุคสมัย เนื่องจากเทคโนโลยีที่ใหม่กว่ามาแทนที่ตัวพิมพ์แบบโลหะ (metal type) ปัจจุบันการพิมพ์ดิจิทัลเป็นกลไกขับเคลื่อนสื่อสมัยใหม่ แม้จะมีอุปสรรคในช่วงแรกๆ เช่น ขาดการคุ้มครองลิขสิทธิ์ แต่ตลาดในปัจจุบันก็เห็นการสนับสนุนจากนักออกแบบหลายประเภทและผู้ออกแบบตัวอักษร (type foundries) ดิจิทัลในระบบตัวอักษรไทย นอกจากจะมีตัวอักษรอยู่ในบรรทัดข้อความแล้ว ก็ยังสามารถมีตัวอักษรด้านบนหรือด้านล่างบรรทัดข้อความได้ ลักษณะเด่นประการหนึ่งที่โดดเด่นระหว่างแบบอักษรคือ หัว ของอักขระ (head หรือ terminal loop) แม้ว่าหัวนั้นเป็นองค์ประกอบหลักของการเขียนอักษรไทยด้วยลายมือและไทป์เฟซอักษรไทยแบบดั้งเดิม แต่ไทป์เฟซอักษรไทยอันมีลักษณะคล้ายกับไทป์เฟซตัวอักษรละตินแบบไม่มีเชิงและเรียกอีกอย่างว่า คล้ายอักษรโรมัน (Roman-like) นั้น ถูกนำมาใช้ในคริสต์ทศวรรษ 1970 และได้รับความนิยมอย่างสูง มีการใช้กันอย่างแพร่หลายในการโฆษณาและเป็นไทป์เฟซแสดงผล (display typeface) แม้ว่าการใช้ไทป์เฟซอักษรไทยอันมีลักษณะคล้ายกับไทป์เฟซตัวอักษรละตินแบบไม่มีเชิงเหล่านี้กับข้อความเนื้อหายังคงเป็นที่ถกเถียงกันอยู่ มีการเสนอระบบการจำแนกประเภทของแบบอักษรไทยโดยอิงจากส่วนหัว และคลังศัพท์เฉพาะสำหรับกายวิภาคศาสตร์ของไทป์เฟซ (type anatomy) ทั้งนี้ทั้งนั้น สิ่งเหล่านี้ยังอยู่ระหว่างการพัฒนา ในขณะที่สาขานี้ก้าวหน้าต่อไป

แหล่งที่มา

WikiPedia: ศิลปะการใช้ตัวพิมพ์ไทย https://www.matichonweekly.com/column/article_7095... https://www.bangkokpost.com/life/social-and-lifest... http://postdiplome.esad-amiens.fr/wp-content/uploa... https://www.jstor.org/stable/40860231 http://commonplace.online/article/the-printing-pre... https://www.silpa-mag.com/history/article_18823 https://archive.org/details/isbn_9780195046458 https://archive.org/details/isbn_9780195046458/pag... http://saranukromthai.or.th/sub/book/book.php?book... http://saranukromthai.or.th/sub/book/book.php?book...