เมนูนำทาง
สแตติน การเปลี่ยนแปลงยาภายในร่างกาย
ยากลุ่มสแตตินทุกชนิด ยกเว้น ปราวาสแตติน จะถูกละลายในกระเพาะอาหารและภายในไซโตพลาสึมของเซลล์[111][112] และเมื่อยาถูกดูดซึมเข้าสู่กระแสเลือดจะถูกเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็วภายในผนังลำไส้เล็กและตับโดยผ่านเอนไซม์ไซโตโครมพี 450 (cytochrome P450) หลากหลายไอโสเอนไซม์[106] โลวาสแตตินและซิมวาสแตตินซึ่งถูกบริหารเข้าสู่ร่างกายในรูปแบบยาที่ยังไม่สามารถออกฤทธิ์ได้ (inactive drug หรือ prodrug) อาจเกิดปฏิกิริยาการเปลี่ยนแปลงยาได้ทางใดทางหนึ่งต่อไปนี้ คือ เกิดปฏิกิริยาไฮโดรไลสิสของวงแหวนแลคโตน (lactone ring) โดยเอนไซม์เอสเทอรเรส (esterase) หรือเปอรอกซิเดส (peroxidase) จนกลายเป็นยาที่มีหมุ่ไฮดรอกซี่ซึ่งสามารถออกฤทธิ์ได้ หลังจากนั้นยาในรูปแบบที่ออกฤทธิ์ได้นี้ ก็จะถูกเปลี่ยนแปลงโดยไอโสเอนไซม์ซีวายพี 3เอ4 (CYP 3A4) ให้กลายเป็นสารที่ไม่ออกฤทธิ์, และอีกหนึ่งกลไกการเปลี่ยนแปลงยาสแตติน คือ ตัวยาที่ถูกรับประทานเข้าไปจะถูกเปลี่ยนแปลงโดยไอโสเอนไซม์ซีวายพี 3เอ4 (CYP 3A4) ให้กลายเป็นสารที่ไม่ออกฤทธิ์เลย หรืออาจเกิดการเปลี่ยนแปลงผ่านซีวายพี 3เอ5 (CYP 3A5) ให้กลายเป็นสารที่มีฤทธิ์ในการรักษาลดน้อยลง [113] นอกจากนี้แล้ว ยากลุ่มสแตตินนี้ยังสามารถถูกเปลี่ยนแปลงให้กลายเป็นวงแหวนแลคโตนที่มีกลไกการออกฤทธิ์คล้ายคลึงกับโคเอนไซม์เอ แต่กระบวนการการเกิดการเปลี่ยนแปลงดังกล่าวในมนุษย์นั้นจำเป็ต้องอาศัยเอนไซม์ยูดีพี-กลูคิวโรโนซิลทรานส์เฟอเรส (UDP-glucuronosyltransferase; UGT) ซึ่งไม่ใช่กระบวนการหลักในการเปลี่ยนแปลงสแตติน เพราะโดยส่วนใหญ่แล้ว วงแหวนแลคโตนของสแตตินนั้นมักจะถูกเปลี่ยนแปลงโดยเอนไซม์ซีวายพี (CYP450) ได้อย่างรวดเร็ว ส่วนพิทาวาสแตติน, ปราวาสแตติน และโรสุวาสแตตินนั้นจะถูกขับออกจากร่างกายผ่านทางน้ำดีในรูปแบบที่ไม่เปลี่ยนแปลง[113]
รูปแบบการเปลี่ยนแปลงยากลุ่มสแตตินผ่านไซโตโครมพี 450 (cytochrome P450) ที่ตับนั้น ในปัจจุบันสามารถจำแนกรายละเอียดออกเป็นดังนี้:[114]
ตารางต่อไปนี้เป็นตารางแสดงรายละเอียดการเปลี่ยนแปลงของสแตตินภายในร่างกายมนุษย์ รวมไปถึงเอนไซม์ที่ใช้ในการเปลี่ยนแปลงยาแต่ละชนิดด้วย[110]
ค่าพารามิเตอร์ | อะโทวาสแตติน | เซอริวาสแตติน | ฟลูวาสแตติน | โลวาสแตติน | พิทาวาสแตติน | ปราวาสแตติน | โรสุวาสแตติน | ซิมวาสแตติน |
การเกิดเมทาบอลิซึม | +++ | +++ | +++ | +++ | ++ | + | + | +++ |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
จำนวน metabolite ที่ออกฤทธิ์ | 2 | 2 | ไม่มี | 3 | ไม่เกี่ยวข้อง | 2 | ไม่เกี่ยวข้อง | 3 |
ชนิดของ เอนไซม์ CYP | CYP3A4 CYP2C8 | CYP3A4 CYP2C8 | CYP2C9 | CYP3A4 CYP3A5 CYP2C8 | CYP2C9 | CYP3A4 | CYP2C9 CYP2C19 | CYP3A4 CYP3A5 CYP2C8 |
ชนิดของ เอนไซม์ UGT | UGT1A1 UGT1A3 UGT2B7 | UGT1A1 UGT1A3 | UGT1A1 UGT1A3 UGT2B7 | UGT1A3 UGT2B7 | UGT1A1 UGT1A3 UGT2B7 | |||
การจับกับ โปรตีน | SLCO1B1 | SLCO1B1 | SLCO1B1 | SLCO1B1 MC4 | SLCO1B1 SLCO1B3 | SLCO1B1 SLCO2B1 OAT3 MCT1 | SLCO1B1 SLCO1B3 SLCO2B1 SLCO1A2 SLC10A1 | SLCO1B1 |
การแทนที่ โปรตีน | ABCB1 ABCG2 | ABCB1 ABCC2 ABCG2 | ABCG2 | ABCB1 | ABCB1 ABCC2 ABCG2 | ABCB1 ABCB11 ABCC2 ABCG2 | ABCB1 ABCC2 ABCG2 | ABCB1 |
เมนูนำทาง
สแตติน การเปลี่ยนแปลงยาภายในร่างกายใกล้เคียง
สแตติน สแตตัน ไอส์แลนด์ สแตติกเว็บเพจแหล่งที่มา
WikiPedia: สแตติน http://www.drugbank.ca/drugs/DB00175 http://www.drugbank.ca/drugs/DB00227 http://www.drugbank.ca/drugs/DB00439 http://www.drugbank.ca/drugs/DB00641 http://www.drugbank.ca/drugs/DB01076 http://www.drugbank.ca/drugs/DB01095 http://www.drugbank.ca/drugs/DB01098 http://www.drugbank.ca/drugs/DB08860 http://www.ajmc.com/journals/supplement/2004/2004-... http://www.daiichisankyo.com/media_investors/media...