สัตว์อิงอาศัย

ถึงแม้ว่าหม้อข้าวหม้อแกงลิงจะมีชื่อเสียงทางด้านดักและกินสัตว์ต่าง ๆ เป็นอาหาร แต่หม้อของมันก็ยังมีสัตว์อาศัยอยู่หลายชนิดหรือที่รู้จักกันในชื่อสัตว์อิงอาศัย (Fauna animals) เช่นแมลงวันและตัวอ่อนริ้น แมงมุม (โดยเฉพาะแมงมุมปู) ไร มด และปูบางชนิดเช่น Geosesarma malayanum แต่ที่พบมากที่สุดคือลูกน้ำซึ่งเป็นผู้บริโภคตัวอ่อนหรือไข่สัตว์ชนิดอื่น ๆ อีกหลายชนิดในระหว่างการพัฒนาตัวเป็นยุง สัตว์ที่แสนพิเศษจำนวนมากนี้ไม่สามารถอยู่รอดได้ถ้าไม่มีหม้อข้าวหม้อแกงลิง พวกมันจึงได้ชื่อว่า nepenthebionts (สิ่งมีชีวิติที่อาศัยหม้อข้าวหม้อแกงลิง) [25]

ความสัมพันธ์ที่ผสมผสานระหว่างสัตว์ต่าง ๆ เหล่านี้ยังไม่เป็นที่เข้าใจมากนัก คำถามก็คือทำไมสัตว์เหล่านี้ต้องขโมยอาหารจากหม้อข้าวหม้อแกงลิง หรือ อะไรคือผลประโยชน์ที่ยุ่งเหยิงของทั้ง 2 ฝ่าย โดยนัยยะของการอยู่ร่วมกันที่ต้องทดลองและสืบสวนและต้องอภิปรายกันต่อไป ชาร์ลส์ คลาร์ก (Charles Clarke) ชี้แจงว่าผู้ถูกอิงอาศัยเป็นเหมือนกับ"บ้านที่ผู้อิงอาศัยอาศัยอยู่ ได้รับการปกป้องและอาหารจากต้นไม้ ขณะที่ผู้อิงอาศัยก็ช่วยย่อยสลายเหยื่อ และรักษาระดับแบคทีเรียให้คงที่ไว้ในระดับต่ำ" [26]

การจำแนกชนิด

ขนาดและรูปทรงหม้อของหม้อข้าวหม้อแกงลิงจะแตกต่างกันไปตามแต่ละชนิด จึงไม่ต้องสงสัยเลยว่าสัตว์ผู้อิงอาศัยหลายชนิดจะมีการปรับตัวเป็นพิเศษให้เข้าหม้อข้าวหม้อแกงลิงชนิดที่อิงอาศัยอยู่ ใน N. rajah ก็ไม่เป็นข้อยกเว้น ยุง 2 ชนิดที่มีชื่อตามมันว่า Culex (Culiciomyia) rajah และ Toxorhynchites (Toxorhynchites) rajah ถูกค้นพบโดยมัสซุฮิซะ สึคะโมะโตะ (Masuhisa Tsukamoto) ในปี ค.ศ. 1989 อ้างอิงจากลูกน้ำที่ถูกเก็บตัวอย่างจากในหม้อของ N. rajah บนภูเขกีนาบาลู 3 ปีก่อนหน้า[27] ทั้ง 2 ชนิดพบว่าอาศัยอยู่ร่วมกับตัวอ่อนของ Culex (Lophoceraomyia) jenseni Uranotaenia (Pseudoficalbia) moultoni และ Tripteroides (Rachionotomyia) sp. No. 2 ซึ่งที่ยังไม่ถูกจำแนกตามหลักอนุกรมวิธาน ใน C. rajah สึคะโมะโตะบันทึกไว้ว่า

ผิวลำตัวของมันถูกปกคลุมไปด้วยโพรโทซัว Vorticella ที่ยังมีชีวิต[28]

ในปัจจุบันยังไม่มีความรู้เกี่ยวกับยุงชนิดนี้ที่เป็นที่ยอมรับ ไม่ว่าเป็นด้านชีววิทยาเมื่อกลายเป็นยุง ถิ่นที่อยู่ หรือความรู้ด้านแพทย์ที่สำคัญเกี่ยวกับทิศทางของโรค ซึ่งก็เหมือนกับ T. rajah ที่ไม่มีความรู้ด้านชีววิทยาเกี่ยวกับมันเลย ยกเว้นรู้แต่แค่ว่าไม่เป็นพาหนะนำโรคไข้เลือดออก

อีกชนิดหนึ่งคือ Culex shebbearei ในอดีตมีการบันทึกว่าเป็นสัตว์ผู้อิงอาศัยใน N. rajah พบครั้งแรกในปี ค.ศ. 1931 โดย เอฟ.ดับเบิลยู. เอ็ดวาดซ์ (F. W. Edwards) [29] อ้างอิงจากตัวอย่างของ เอช.เอ็ม. เพนด์ลิบูรี (H. M. Pendlebury) ในปี ค.ศ. 1929 ที่เก็บจากต้นไม้บนภูเขากีนาบาลู อย่างไรก็ตามสึคะโมะโตะมีการเขียนถึงข้อมูลใหม่ในชนิดนี้เพียงเล็กน้อย

มันดูเหมือนกันจนลงความเห็นได้ว่า C. rajah เป็นชนิดใหม่ที่ไม่มีชื่อเสียงนักและรู้จักกันในชื่อของ C. shebbearei กันมาเป็นเวลานาน มากกว่าที่จะคิดว่าเกิดมี C. shebbearei และ C. rajah n. sp. อาศัยอยู่ในหม้อของ Nepenthes rajah บนยอดเขากีนาบาลู[28]

ศัตรูพืช

ปฏิกิริยาต่อกันระหว่างหม้อข้าวหม้อแกงลิงและสัตว์ท้องถิ่นนั้น ไม่ได้เอื้อประโยชน์ต่อกันทั้งหมด บางครั้ง N. rajah ก็ถูกโจมตีโดยแมลงด้วยการกัดกินใบและอาจจะทั้งแผ่นใบเลยด้วยซ้ำ อีกทั้งลิงและสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมที่ออกหากินตอนกลางคืนบางชนิดก็ฉีกทำลายหม้อเพื่อจะดื่มน้ำที่อยู่ข้างใน[30]