การปลูกเลี้ยง ของ Nepenthes_rajah

ดูเพิ่ม: การปลูกเลี้ยงหม้อข้าวหม้อแกงลิง

Nepenthes rajah เป็นหนึ่งในหม้อข้าวหม้อแกงลิงที่ปลูกเลี้ยงได้ยากมาก

หม้อล่างขนาดใหญ่ของ N. rajah ที่ได้จากการปลูกเลี้ยง

สิ่งแวดล้อม

N. rajah เป็นหม้อข้าวหม้อแกงลิงที่ขึ้นบนภูเขาหรือเป็น "พืชที่สูง" โดยขึ้นสูงจากระดับน้ำทะเล 1500 - 2650 เมตร ดังนั้นจึงต้องการสภาพอากาศที่อุณหภูมิประมาณ 25 - 30 ℃[84] ในตอนกลางวัน และ อากาศเย็นในตอนกลางคืน อุณหภูมิประมาณ 10 - 15 ℃[84] นี่คือข้อสำคัญ แต่มันก็ไม่ได้จำเป็นขนาดนั้น (พออลุ่มอล่วยได้ ขอให้อยู่ในระดับนั้น) แต่อุณหภูมิในตอนกลางคืนต้องลดลงประมาณ 10 ℃ หรือมากกว่านั้นจากตอนกลางวัน นี่เป็นความต้องการที่สำคัญและเพิกเฉยไม่ได้ เพราะในระยะยาวจะทำต้นไม้ตาย หรืออย่างน้อยที่สุดก็แคระแกร็น

มันก็เหมือนหม้อข้าวหม้อแกงลิงชนิดอื่น ที่ต้องการอากาศชื้นประมาณ 75% R.H.[84] จึงจะเติบโตได้ดีที่สุด และเพิ่มประมาณ 90% R.H. ในตอนกลางคืน อย่างไรก็ตาม N. rajah ทนต่อความชื้นที่แกว่งไปมาได้ และทนเป็นพิเศษเมื่อยังเล็ก แต่มีข้อแม้ว่าไม่ควรต่ำกว่า 50% R.H. ซึ่งในปัจจุบันมีเครื่องควบคุมความชื้นสัมพัทธ์จำหน่ายแล้ว

ในที่อยู่อาศัยตามธรรมชาติ N. rajah ขึ้นในพื้นที่เปิดที่มันได้รับแสงอาทิตย์โดยตรง ดังนั้นผู้ปลูกเลี้ยงหลายคนได้ใช้โคมไฟเม็ตทอล ฮาลไลด์ (metal halide lamp) ในระดับ 500–1000 วัตต์ แทนแสงอาทิตย์ ซึ่งเป็นที่ประสบความสำเร็จ โดยควรแขวนโคมสูงจากต้นไม้ 1 - 2 เมตร[84]ขึ้นกับสถานที่ ผู้เลี้ยงสามารถใช้แสงอาทิตย์โดยตรงก็ได้ แต่แนะนำสำหรับผู้เลี้ยงที่อยู่ในพื้นที่แถบเส้นศูนย์สูตรที่มีแสงจัดเพียงพอสำหรับต้นไม้ และต้องได้รับแสง 12 ชั่วโมงให้เหมือนกับที่อยู่อาศัยตามธรรมชาติ เพราะบอร์เนียวอยู่ในแถบเส้นศูนย์สูตร[84]

เครื่องปลูกและการให้น้ำ

สแฟกนัม มอสส์แบบเส้นใยยาว ๆ เป็นเครื่องปลูกที่เหมาะสมที่สุด หรือจะผสม พีทมอสส์, เพอร์ไลต์, เวอร์มิคูไลต์, ทราย, หินภูเขาไฟ, หินพัมมิซ, รากชายผ้าสีดา, เปลือกและรากกล้วยไม้ และ ถ่าน ลงไปด้วยก็ได้ เครื่องปลูกต้องระบายน้ำได้ดีแต่ไม่จับตัวกันแน่น และต้องชุ่มน้ำทั่วกระถางเมื่อมีการให้น้ำ และใช้มอสส์คลุมโคนต้นเพื่อรักษาความชุ่มชื้น

N. rajah มีระบบรากที่แผ่กว้างถึงต้องใช้กระถางที่มีขนาดกว้างเพียงพอสำหรับระบบรากของมัน[84] อย่าเปลี่ยนกระถางบ่อยเพราะต้นไม้จะชะงักหรืออาจตายได้[84]

น้ำที่ใช้แนะนำเป็นน้ำบริสุทธิ์ แม้ว่าจะใช้น้ำกระด้าง N. rajah ก็สามารถทนได้ แต่จะทำให้เกิดการสะสมของแร่ธาตุและปฏิกิริยาทางเคมีในเครื่องปลูกได้ ซึ่งไม่เป็นผลดีต่อต้นไม้ในระยะยาว น้ำที่ให้ควรมีความสะอาดมากกว่า 100 p.p.m. ของสิ่งเจือปน[85] จะเป็นน้ำที่ผ่านกระบวนการออสโมซิสผันกลับ (reverse osmosis) หรือจะเป็นน้ำกลั่นก็ได้ ควรให้น้ำเป็นเวลา แต่ไม่ควรหล่อน้ำทิ้งไว้เพราะจะทำให้รากเน่าได้

หม้อของ N. rajah ที่ได้จากการปลูกเลี้ยง

การให้อาหารและการให้ปุ๋ย

N. rajah เป็นพืชกินสัตว์ที่ต้องการสารอาหารแหล่งอื่นเพิ่มเติมจากที่ได้รับจากดิน มันจึงจับเหยื่อเพื่อชดเชยแร่ธาตุที่ขาดแคลนเช่น ไนโตรเจน, ฟอสฟอรัส และ โพแทสเซียม ในธรรมชาติสารอาหารของพืชสกุลนี้นอกจากที่ได้รับจากดินแล้วมันยังรวมถึงได้จากแมลงหรือเหยื่ออื่น ๆ ที่มันจับได้ แม้ว่ามันอาจไม่ใช่สิ่งสำคัญในการปลูกเลี้ยง จากการทดลองของฟาร์มเพาะเลี้ยงหม้อข้าวหม้อแกงลิง[86] ปรากฏว่า"แร่ธาตุรองมีผลทำให้ใบมีสีสันที่ดีขึ้น มีแต่ประโยชน์โดยไม่มีโทษแต่อย่างใด" แต่อย่างไรก็ดีการทดลองนี้ก็ยังต้องมีการตรวจสอบผลการทดลอง จิ้งหรีดนั้นเหมาะสมที่สุดทั้งขนาดและราคา มันสามารถหาซื้อได้ง่าย วิธีให้ก็แค่ใส่มันลงไปในหม้อ ไม่ว่าทั้งยังเป็น ๆ หรือตายแล้วก็ได้

การให้ปุ๋ยเคมี (ที่ประกอบไปด้วย NPK) นั้น พบว่าถ้าให้มากเกินไป "จะทำลายต้นไม้และทำให้เกิดโรคได้ง่าย ซึ่งไม่มีประโยชน์" ดังนั้นการใช้ปุ๋ยเคมีควรใช้เจือจางกว่าที่ระบุบในฉลาก

จำไว้ว่าถ้าต้องการจะปลูกเลี้ยงให้สำเร็จ ให้ได้ดีนั้น เราต้องพยายามจำลองสภาพแวดล้อมจากถิ่นที่อยู่ของพืชชนิดนั้น ๆ ให้ได้ ที่สำคัญ N. rajah เป็นหม้อข้าวหม้อแกงลิงที่โตช้ามาก และใช้เวลาถึง 10 ปี จึงจะมีดอกนับตั้งแต่งอกจากเมล็ด และอาจใช้เวลาถึง 100 ปีจึงจะโตเต็มที่ ถ้าสิ่งแวดล้อมไม่เปลี่ยนไป N. rajah อาจจะมีชีวิตอยู่ได้ตลอดไป

แหล่งที่มา

WikiPedia: Nepenthes_rajah http://homepage.univie.ac.at/christian.puff/AS_Bor... http://borneoexotics.com/aspx/guides.aspx http://www.borneoexotics.com/Species%20Data/rajah.... http://www.captiveexotics.com/rajah.htm http://www.cpjungle.com/nucraj.htm http://www.cpzine.com/article.aspx?cid=13&y=2002&m... http://www.discover.com/issues/oct-01/features/fea... http://www.omnisterra.com/botany/cp/pictures/nepen... http://www.plantswithattitude.com/rajah.html http://www.scarnivores.com/showphotos.asp?id=N%7C~...