ฆฤษเณศวรชโยติรลึงคมนเทียร (อังกฤษ: Grishneshwar Jyotirlinga Temple) หรือมักเรียกว่า ฆฤษเณศวร (Ghrneshwar) หรือ ธุศเมศวรมนเทียร (Dhushmeshwar Temple) เป็นหนึ่งในโบสถ์พราหมณ์ที่บูชาพระศิวะที่มีระบุไว้ในศิวปุราณะ[2][3] คำว่า ฆฤษเณศวร แปลว่าจ้าวเเห่งความเห็นอกเห็นใจ ("lord of compassion")[2] มนเทียรนี้เป็นสถานที่แสวงบุญสำคัญของศาสนิกชนฮินดูผู้นับถือลัทธิไศวะ ที่ซึ่งเชื่อว่ามนเทียรนี้เป็นมนเทียรสุดท้ายในสิบสองมนเทียรพระศิวะ “ชโยติรลึงค์” (Jyotirlinga; ลึงค์แห่งแสงสว่าง)[4] ที่ตั้งอยู่ไม่ไกลจากถ้ำเอลโลรา แหล่งมรดกโลกของยูเนสโกซึ่งตั้งอยู่ห่างออกไปไม่ถึงหนึ่งกิโลเมตร มนเทียรนี้ตั้งอยู่ 30 กิโลเมตร (19 ไมล์) ทางตะวันตกเฉียงเหนือของเมืองออรังคาบาด หรือประมาณ 300 กิโลเมตร (190 ไมล์) ทางจะวันออกของมุมไบสิ่งก่อสร้างของมนเทียรนี้ถูกทำลายโดยรัฐสุลต่านเดลีในช่วงศตวรรษที่ 13 และ 14 ก่อนที่จะมีการปฏิสังขรณ์ขึ้นใหม่ และถูกทำลายอีกหลายครั้ง โดยเฉพาะในสมัยความขัดแย้งระหว่างจักรวรรดิโมกุลกับมราฐา โครงสร้างปัจจุบันนี้เป็นการบูรณะปฏิสังขรณ์ในศตวรรษที่ 18 ภายใต้การสนับสนุนของมหาราณี Ahilyabai Holkar แห่งอินโดร์ ภายหลังการล่มสลายของจักรวรรดิโมกุล[4] ในปัจจุบันที่นี่ยังคงเป็นศาสนสถานสำคัญของชาวฮินดู มีศาสนิกชนเข้ามาสักการะอย่างไม่ขาดสาย ผู้เยี่ยมชมสามารถเข้าไปภายในโถงต่าง ๆ รวมถึงครรภคฤห์ด้วย โดยมีเพียงข้อแม้เดียวคือเมื่อผู้ชายเข้าไปภายในโถงด้านในสุด (ครรภคฤห์; garbha-ghrya) จะต้องเปลือยอกเข้าไปตามธรรมเนียม[2]