หมู่ถ้ำเอลิแฟนตา (Elephanta Caves) เป็นแหล่งมรดกโลก ของวัดฮินดูที่แกะสลักเข้าไปในถ้ำของประเทศอินเดีย โดยสร้างขึ้นเพื่อบูชาพระศิวะเป็นหลัก[1][2][3] ถ้ำเหล่านี้ตั้งอยู่บนเกาะเอลิแฟนตา หรือ เกาะการปุรี (แปลว่า เมืองแห่งถ้ำ) ในอ่าวมุมไบ ห่างจากนครมุมไบไป 10 กิโลเมตรทางทิศตะวันออก 2 กิโลเมตรจากท่าเรือจวาร์หาลาล เนห์รู หมู่โบราณสถานประกอบด้วยโบสถ์พราหมณ์ลัทธิไศวะ 5 แห่ง และซากของสถูปพุทธบางส่วน เชื่อว่าสร้างขึ้นมาตั้งแต่ราว 2 ศตวรรศก่อนคริสต์ศตวรรศ[4][2][5][6][7]ภายในหมู่ถ้ำเป็นรูปปั้นแกะสลักเข้าไปในหิน แสดงเทพฮินดูและพุทธศาสนบุคคล[5][8][9] แกะสลักในหินบะซอลต์ เทวรูปส่วนใหญ่ถูกทำลาย ตัดเศียร สลักพระพักตร์ออกไปหมดแล้ว[10] รูปปั้นสำคัญหลักของวัดคือรูปจำหลักในหินใหญ่ก้อนเดียว (โมโนลิธิก; monolithic)ความสูง 20 ฟุต (6.1 เมตร) แสดงพระศิวะตรีมูรติ, นาฏราชา และ โยคีชวรา[2][11][12]ชื่อเอเลแฟนตา (Elephanta) มาจากคำว่า เอเลเฟนเต้ (Elefante) ซึ่งอาณานิคมโปรตุเกสเป็นผู้ตั้งชื่อให้หลังพบรูปปั้นช้างเป็นรูปปั้นแรกบนเกาะ ซึ่งทหารเหล่านี้ได้ตั้งฐานทัพบนเกาะ และทำลายถ้ำ และหินจำหลักของถ้ำหมายเลข 1 (ถ้ำหลัก) ไปอย่างน่าเสียดาย ส่งผลให้วัดบนเกาะหมดสถานะการเป็นศาสนสถานไป[2] รัฐบาลเพิ่งมาสนใจและประกาศสถานะการคุ้มครองเมื่อปี ค.ศ. 1909 โดยบริธิช ราช[13] คริสต์ทศวรรศที่ 1970 ถ้ำได้รับการบูรณะ[2] ก่อนจะได้รับเลือกเป็นแหล่งมรดกโลกในปี ค.ศ. 1987[8][9]