• ไลรา เบลัควา: เด็กหญิงอายุ 12 ปี นิสัยดื้อรั้น เติบโตขึ้นมาใน วิทยาลัยจอร์แดน มหาวิทยาลัยออกซฟอร์ด ได้รับอธิบายว่าเป็นคนผอมแห้ง มีผมสีบลอนด์เข้มและดวงตาสีน้ำเงิน เธอภูมิใจกับความสามารถของตนในความดื้อรั้น โดยเฉพาะอย่างยิ่ง ความสามารถในการโกหก "หน้าด้าน ๆ" และด้วยความสามารถนี้เอง ยอริก เบิร์นนิสันได้ให้ฉายาเธอว่า "ลิ้นเงิน" ภูติของเธอเป็นเพศผู้ ชื่อแพนทาไลมอน ซึ่งสุดท้ายแล้วเลือกที่จะอยู่ในร่างของมาร์เท็นต้นส้น ไลราเป็นผู้ถืออลิธีอามิเตอร์ในเรื่อง และมีความสามารถในการอ่านมันโดยธรรมชาติ
• วิล แพร์รี่: เด็กหนุ่มอายุ 12 ปี เป็นคนมีเหตุผล มีสำนึกผิดชอบชั่วดี และมีความมั่นใจในตัวเองสูง มาจากโลกของเรา ต่อมาเขาได้กลายเป็นผู้ธำรงแห่งมีดนิรมิต เขาเป็นคนที่รักอิสรเสรี และมีความรับผิดชอบเกินวัย โดยต้องดูแลแม่ซึ่งมีภาวะจิตใจไม่มั่นคงมาเป็นเวลาหลายปึ เขามีความเข้มแข็งและสงบเสงี่ยม ภูติของเขา ชื่อว่า คีร์จาวา คงรูปอยู่ในรูปของแมวเป็นร่างสุดท้าย
• ลอร์ดแอสเรียล: แสร้งว่าเป็นลุงของไลรา แต่ความจริงแล้วกลับเป็นบิดาของเธอ เขาเป็นคนมีนิสัยดุร้าย ป่าเถื่อนและกล้าลงมือทำ เขาได้ทำการทดลองและสามารถเปิดช่องว่างระหว่างโลกได้ในความพยายามที่จะตามหาฝุ่นธุลี ความใฝ่ฝันของเขาคือการสร้างสาธารณรัฐแห่งสวรรค์ขึ้นมาเพื่อปลดแอกตัวเองจากการปกครองของพระผู้ทรงอานุภาพ เขาจึงใช้อำนาจที่มีทำการรวบรวมกองทัพขนานใหญ่ขึ้นจากหลายเอกภพเพื่อก่อกบฏ ภูติของเขา คือ เสือดาวหิมะเพศเมีย ชื่อว่า สเตลมาเรีย
• มาริสา โคลเตอร์: เป็นหญิงสาวสวย เยือกเย็น เป็นมารดาของไลรา และอดีตคู่รักของลอร์ดแอสเรียล เธอเคยทำงานรับใช้ศาสนจักรในการจับตัวเด็กเพื่อไปทำการทดลองเกี่ยวกับธรรมชาติของฝุ่นธุลี เธอมีผมสีดำ ร่างผอม และดูอ่อนกว่าวัย เธอได้มีบทบาทในการลักพาตัวไลรา และซ่อนตัวเธอเอาไว้ เธอยังได้โอนเอียงจากฝ่ายศาสนจักรมาเข้าร่วมกับฝ่ายสาธารณรัฐของลอร์ดแอสเรียล ท้ายที่สุด เธอกับลอร์ดแอสเรียลก็สามารถดึงร่างของเมตาตรอนลงสู่ห้วงอเวจีเบื้องล่างไปพร้อมกัน ภูติของเธอเป็นลิงขนทองเพศผู้ อำมหิตและทารุณ ในวรรณกรรมไม่ได้กล่าวถึงชื่อของมัน
• แมรี่ มาโลน: นักวิทยาศาสตร์ เคยเป็นแม่ชีมาก่อน เธอมาจากโลกแห่งเดียวกับวิล เธอมีความตั้งใจที่จะศึกษาฝุ่นธุลี (หรือที่เรียกกันว่า อนุภาคเงาหรือสสารมืด) ซึ่งได้นำเธอเข้ามาเกี่ยวพันกับการผจญภัยของไลรา เธอได้ดำรงชีวิตอยู่กับพวกมูเลฟา เธอได้สร้างกล้องอำพัน (The Amber Spyglass) เพื่อต้องการค้นหาว่าเหตุใดฝุ่นธุลีจึงกำลังอันตรธานไปจากจักรวาล แมรี่ได้เล่นบทงูในเรื่อง และทำให้ไลรากับวิล (เปรียบเสมือนอดัมกับอีฟ) ต้องแยกจากกันในความพยายามที่จะรักษาฝุ่นธุลีเอาไว้ ด้วยความช่วยเหลือ เธอจึงได้มองเห็นภูติของเธอ ซึ่งเป็นกาอัลไพน์เพศผู้ ไม่ได้ตั้งชื่อ
• เมตาตรอน: เคยเป็นมนุษย์ในพระคัมภีร์มาก่อน ชื่อว่าเอโนค ผู้ซึ่งต่อมาได้เปลี่ยนรูปเป็นทูตสวรรค์ หลังจากเกิดการก่อกบฏของทูตสวรรค์ที่ถูกขับไล่ออกไปแล้ว เขาก็ได้รับตำแหน่งเป็นผู้สำเร็จราชการแทนพระผู้ทรงอานุภาพ และได้ปลูกฝังศาสนาตลอดทั่วจักรวาล และยังกุมอำนาจเบ็ดเสร็จอีกด้วย ถึงแม้ว่าเขาจะเป็นทูตสวรรค์ แต่ว่าเขายังคงมีความรู้สึกแบบมนุษย์ ทำให้เขาตกหลุมพรางจากการล่อใจของมาริสา โคลเตอร์
• ยอริก เบิร์นนิสัน: หมีสวมเกราะตัวใหญ่ ได้รับเกราะ เกียรติยศและราชบัลลังก์คืนด้วยความช่วยเหลือของไลรา เขาเป็นหมีที่มีความสง่าผ่าเผยและความเป็นกษัตริย์ เขายังได้ตั้งชื่อให้แก่ไลราว่า "ไลรา ลิ้นเงิน" ด้วยความพึงพอใจในความเจ้าเล่ห์ของเธอ ยอริกเป็นนักรบผู้ทรงพลังและช่างตีเกราะ และได้ช่วยซ่อมมีดนิรมิตให้แก่วิล เข้าร่วมในสงครามกับพระผู้ทรงอานุภาพเนื่องจากไลราและวิลถูกคุกคาม
• จอห์น ฟา และฟาเดอร์ โครัม: เป็นผู้นำของชุมชนชาวยิปซีแม่น้ำ จอห์นเป็นราชาแห่งยิปซีตะวันตก เมื่อศาสนจักรได้ลักพาตัวเด็กชาวยิปซีเพื่อไปทำการทดลองที่สถานีวิจัยโบลแวงการ์ ทั้งสองจึงนำทัพชาวยิปซีไปทางเหนือเพื่อไปช่วยเหลือเด็กเหล่านั้น โดยได้นำไลราไปด้วย เขาได้ปรากฏตัวอีกครั้งในตอนสู่เส้นทางมรณะ
• ลี สกอร์บี้: นักขี่บัลลูนชาวเท็กซัส (ในเรื่อง เท็กซัสมิได้เป็นส่วนหนึ่งของสหรัฐอเมริกา) ซึ่งรับจ้างจากจอห์น ฟาเพื่อนำพาพวกเขาไปสำรวจดินแดนทางเหนือ เขาเป็นเพื่อนกับยอริก เบิร์นนิสัน และได้ให้ความช่วยเหลือแก่ไลราในการรบหลายครั้ง ภูติของเขาคงอยู่ในรูปของกระต่าย ชื่อว่า เฮสเตอร์ เสียชีวิตระหว่างการต่อสู้กับทหารจักรวรรดิมัสโกวีในความพยายามที่จะปกป้องสตานิสลอส กรัมแมน
• สตานิสลอส กรัมแมน (ชื่อจริง: จอห์น แพร์รี่ หรือออกเสียงแบบตาร์ตาร์: โจพาริ): เป็นบิดานักสำรวจของวิล ครั้งหนึ่งเคยถูกบรรจุเป็นนายทหารในกองทัพเรืออังกฤษ หายสาบสูญไปด้วยอุบัติเหตุระหว่างเกิดพายุหิมะในเทือกเขาบรูกส์ อลาสก้า ที่นั่น เขาได้พบกับประตูระหว่างโลกซึ่งสามารถนำพาเขาไปยังอีกจักรวาลหนึ่งได้ และเมื่อไปถึงโลกของไลรา เขาได้ใช้ชื่อตนว่า "สตานิสลอส กรัมแมน" ซึ่งได้สำเร็จการศึกษาในระดับปริญญาเอก และได้เดินทางสำรวจดินแดนทางเหนือในความพยายามที่จะหาทางกลับโลกเดิม ทว่าไร้ผล พวกตาร์ตาร์พื้นเมืองเชื่อว่าเขาเป็นชาแมน และได้เชิญให้เข้าร่วมกับเผ่านั้น ระหว่างพิธีกรรมเขาได้รับการเจาะรูบนกะโหลกศีรษะอันเป็นสัญลักษณ์ของตาร์ตาร์ ภูติของเขาเป็นนกออกเพศเมีย ชื่อ ซายัน โคเทอร์ ลี สกอร์บี้ได้สละชีวิตเพื่อช่วยชีวิตกรัมแมน และเมื่อกรัมแมนได้พบกับลูกชายของเขา แม่มดผู้ซึ่งเคยรักเขาได้ยิงเขาเสียชีวิต ในภายหลัง เขาได้ปรากฏในรูปของผีเพื่อช่วยเหลือไลราและวิลในสงคราม
• เซราฟินา เพกคาลา: หญิงงาม ราชินีแห่งเผ่าแม่มดแห่งทะเลสาบเอ็นนาราในดินแดนทางเหนือ ภูติของนางเป็นห่านหิมะ ชื่อว่า ไคซา เซราฟินาได้เข้ามาช่วยเหลือไลราและวิลหลายครั้งระหว่างการผจญภัยอันยิ่งใหญ่ แม้ว่านางจะมีอายุหลายร้อยปีมาแล้ว แต่ว่านางยังคงมีชีวิตอยู่ได้อีกหลายชั่วอายุคน
• โรเจอร์ พาสลอว์: เด็กชายผู้กลายมาเป็นเพื่อนที่ดีที่สุดของไลรา และอยู่เคียงข้างกับไลราที่วิทยาลัยจอร์แดน ความตายของเขาซึ่งเกิดจากการทดลองของลอร์ดแอสเรียลได้เปิดประตูระหว่างโลกขึ้น ซึ่งไลราและลอร์ดแอสเรียลใช้เดินทางไปเสาะหาแหล่งกำเนิดของฝุ่นธุลี ด้วยความรู้สึกผิด ไลราจึงพยายามเดินทางไปยังโลกของคนตายเพื่อขอโทษและปลดปล่อยเขาจากโลกแห่งนั้น ภูติของเขา คือ แซลซิเลีย ยังไม่ได้คงรูป แต่ส่วนใหญ่จะอยู่ในรูปของสุนัขพันธุ์เทอเรียร์
• พระผู้ทรงอานุภาพ: ทูตสวรรค์องค์แรกที่ถือกำเนิดขึ้นมาจากฝุ่นธุลี และมิได้เป็นพระเจ้าผู้ทรงสร้างทุกสรรพสิ่งแต่อย่างใด ในเรื่อง พระผู้ทรงอานุภาพค่อนข้างจะอ่อนแอ เนื่องจากเขาได้มอบอำนาจส่วนใหญ่ไปให้แก่ผู้สำเร็จราชการแล้ว คือ เมตาตรอน และใช้เวลาส่วนใหญ่ในช่วงความเป็นมนุษย์หลังสูญเสียอำนาจไปกับ "ปริศนาที่ลึกล้ำ" พูลแมนได้วาดภาพเขาว่ามีความชรามาก อ่อนแอ ใจดีและไร้เดียงสา ซึ่งแตกต่างจากผู้ติดตามของเขาซึ่งมีความโหดร้าย เขาเสียชีวิตจากสายลมพัดผ่านร่าง ร่างกายที่อ่อนแอของเขามิอาจแม้จะต้านทานกระแสลมได้ แต่ก็พบว่านั่นเป็นการปลดปล่อยเช่นกัน

ผลงานที่เกี่ยวข้อง

งานเขียนอื่นของพูลแมนที่อยู่ในหนังสือชุดเดียวกันนี้ ซึ่งแม้ไม่เกี่ยวข้องโดยตรงกับเนื้อเรื่องในธุลีปริศนา แต่เกี่ยวข้องกับเรื่องราวของตัวละครหลักในเรื่อง โดยเรื่องราวเกิดขึ้นก่อนหน้าหรือหลังจากเหตุการณ์ในวรรณกรรมไตรภาค ได้แก่

• กาลครั้งหนึ่งในดินแดนทางเหนือ (Once upon a time in the North)
• ออกซฟอร์ดของไลรา (Lyra's Oxford)
• คัมภีร์แห่งฝุ่นธุลี (The book of Dust)