เมนูนำทาง
น้ำมันเมล็ดฝ้าย
เมื่อสกัดน้ำมันได้แล้ว จะต้องแปรรูปและทำให้บริสุทธิ์ก่อนที่จะนำไปบริโภค เพื่อกำจัดสิ่งไม่บริสุทธิ์รวมทั้งกรดไขมันอิสระ (free fatty acid ตัวย่อ FFA) ฟอสโฟลิพิด สี และสารระเหยอื่น ๆ[45][47][48]
การกำจัดกัม (degumming) เป็นขั้นตอนแรกในการทำน้ำมันให้บริสุทธิ์จากฟอสโฟลิพิด กัม ไข และสิ่งเจือปนอื่น ๆ ที่มีในน้ำมันดิบ[49][50]คือจะใช้น้ำหรือกรดเจือจางอื่น ๆ เช่น กรดฟอสฟอริก เพราะฟอสโฟลิพิดจะดูดกับน้ำเหตุเป็นสารแอมฟิฟิลิก (amphipathic) (คือชอบน้ำข้างหนึ่ง ชอบไขมันอีกข้างหนึ่ง) ซึ่งเปลี่ยนลิพิดให้เป็นกัมอิ่มน้ำ (hydrated gum)กัมเช่นนี้ละลายในน้ำมันไม่ได้ จึงสามารถแยกออกด้วยเครื่องหมุนเหวี่ยงกัมที่แยกออกก็จะทำให้แห้งแล้วทำเป็นตัวทำอิมัลชัน (emulsifying agent) เช่น เลซิทิน
ขั้นที่สองในการทำน้ำมันให้บริสุทธิ์ก็คือการแยกกรดไขมันอิสระ (FFA) ออกจากน้ำมันผ่านการทำให้เป็นกลางด้วยด่าง (alkaline neutralization)ขึ้นอยู่กับน้ำมันที่ต้องการ อาจมีขั้นตอน 2-3 ขั้นในกระบวนการนี้ การผ่านทั้ง 3 ขั้นจะทำให้ได้น้ำมันคุณภาพดีที่สุดและน้ำมันเมล็ดฝ้ายจะผ่านทั้ง 3 ขั้นตอน[51]
ขั้นแรกของการทำให้เป็นกลางก็คือเติมโซดาไฟ (sodium hydroxide, NaOH) ใส่น้ำมันหลังจากปัมพ์มันผ่านเครื่องกรองแล้วให้ความร้อนจนถึง 133 องศาเซลเซียส (°C)ปฏิกิริยาเปลี่ยนเป็นสบู่ (saponification) จะทำน้ำมันให้เป็นกลางเมื่อผสมกับโซดาไฟแล้วในกระบวนการนี้ ประจุบวกของกรดไขมันอิสระ (FFA) จะทำปฏิกิริยากับหมู่ไฮดรอกซิลของโซดาไฟแล้วกลายเป็นสบู่และกลีเซอรอล (glycerol)ส่วนนี้ซึ่งเรียกในภาษาอังกฤษว่า soapstock จะแยกออกจากน้ำมัน
ขั้นที่สองเป็นการซ้ำขั้นแรกโดยใส่โซดาไฟลงในน้ำมันเพิ่มขึ้นส่วนขั้นสุดท้ายเป็นการล้างด้วยน้ำครั้งที่สองเพื่อให้สบู่เหลือน้อยที่สุด[51]
ขั้นที่สามในกระบวนการทำให้บริสุทธิ์เป็นการกำจัดสบู่ กัม และสีที่เหลือด้วยการฟอกสี (bleaching)สารฟอกขาว (bleaching agent) ที่ใช้อย่างสามัญที่สุดก็คือดินฟอกสี (bleaching earth) ซึ่งเป็นดินเหนียวเบนทอไนต์ (bentonite) ประเภทหนึ่งเมื่อใส่ดินแล้ว ก็จะกวนให้ดินสามารถจับกับสิ่งเจือปนในน้ำมัน ไม่ว่าจะโดยกล (เช่น แรงแวนเดอร์วาลส์ [Van der Waals force]) หรือโดยเคมีแล้วก็จะกรองสารผสมเพื่อกำจัดดินที่จับกับสิ่งเจือปน[52]
ขั้นตอนที่สี่เพื่อทำน้ำมันให้บริสุทธิ์ก็คือการกำจัดกลิ่น คือสารระเหยทั้งหลายโดยการฉีดไอน้ำแรงดันสูงเข้าไปภายใต้สุญญากาศ[53]
การทำน้ำมันให้บริสุทธิ์ขั้นที่ 5 ก็คือกระบวนการ winterization เพื่อกำจัดไตรเอซีลกลีเซอรอล (triacylglycerol) เพื่อไม่ให้ผลิตภัณฑ์แข็งตัวที่อุณหภูมิต่ำโดยเก็บน้ำมันไว้ในที่เย็นซึ่งมีอุณหภูมิต่ำกว่า 5 องศาเซลเซียส
ในกระบวนการนี้ น้ำมันจะแยกเป็นส่วนของเหลวและของแข็งส่วนที่แข็งจับเป็นผลึกก็เพราะมีไตรเอซีลกลีเซอรอลมากแล้วก็จะแยกออกจากกันด้วยการกรอง[48][54]
เมนูนำทาง
น้ำมันเมล็ดฝ้ายใกล้เคียง
แหล่งที่มา
WikiPedia: น้ำมันเมล็ดฝ้าย