แม้จะมี "อาหารเมดิเตอร์เรเนียน" ที่ต่าง ๆ กันในบรรดาประเทศและชุมชนต่าง ๆ ในบริเวณเมดิเตอร์เรเนียนเพราะความต่างกันทางชาติพันธุ์ ทางวัฒนธรรม ทางเศรษฐกิจ และทางศาสนา แต่อาหารก็มักมีองค์ประกอบสำคัญอย่างเดียวกันนอกเหนือไปจากการออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ รวมทั้ง[3][33][34]

• (รับประทานมาก) น้ำมันมะกอก (เป็นแหล่งไขมันหลัก) ผัก (รวมผักใบ) ผลไม้สด (เป็นของหวานหรืออาหารว่าง) ธัญพืช (โดยมากไม่ขัดสี/เป็นข้าวกล้อง) พืชวงศ์ถั่ว
• (รับประทานพอประมาณ) ปลาและอาหารทะเลอื่น ๆ ไก่ ผลิตภัณฑ์นมโดยหลักเป็นชีสและโยเกิร์ต และไวน์แดง
• (รับประทานน้อย) ไข่ เนื้อแดง เนื้อแปรรูป และของหวาน ๆ

ขนาดที่รับประทานต่าง ๆ บางครั้งจะแสดงเป็นพีระมิดอาหารเมดิเตอร์เรเนียนในบรรดาแคลอรีที่ได้แต่ละวันจากอาหาร จะได้จากไขมันทั้งหมดระหว่าง 25%-35% โดยได้ไขมันอิ่มตัว 8% หรือน้อยกว่านั้น[34]อิตาลีภาคเหนือมักใช้น้ำมันหมูและเนยเพื่อปรุงอาหาร ส่วนน้ำมันมะกอกใช้กับสลัดและการปรุงผัก[35]ทั้งในแอฟริกาเหนือและตะวันออกกลาง ไขมันหลักตามประเพณีก็คือไขมันจากหางแกะและเนยใส (เนยเจียว)[36]