เวียดนาม ตั้งอยู่ริมชายฝั่งด้านตะวันออกของเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ภาคพื้นทวีป ประวัติความเป็นมาของเวียดนามสามารถสืบย้อนกลับไปได้มากกว่า 4000 ปีก่อน[1] มีปฏิสัมพันธ์กับประเทศเพื่อนบ้านทั้งจักรวรรดิจีน กัมพูชา ลาว และประเทศไทย ประวัติศาสตร์เวียดนามเริ่มต้นขึ้นจากวัฒนธรรมดงเซินในเขตบริเวณลุ่มแม่น้ำแดงซึ่งเป็นวัฒนธรรมของชาวออสโตรเอเชียติกพื้นเมืองเดิมในยุคราชวงศ์โห่งบั่ง (Hồng Bàng dynasty) เป็นรัฐเวียดนามรัฐแรกกำเนิดขึ้นเมื่อประมาณศตวรรษที่ 29 ก่อนคริสตกาล[2][3] และการปกครองของอานเซืองเวือง ในปี 217 ก่อนค.ศ. จักรวรรดิจีนแผ่ขยายอำนาจลงมาสู่ลุ่มแม่น้ำแดงทำให้การปกครองของชาวออสโตรเอเชียติกพื้นเมืองเดิมสิ้นสุดลงและเวียดนามภาคเหนือในเขตลุ่มแม่น้ำแดงตกอยู่ภายใต้การปกครองของจักรวรรดิจีนหลากหลายราชวงศ์เป็นระยะเวลายาวนานประมาณหนึ่งพันปี ในช่วงเวลาที่เวียดนามภาคเหนืออยู่ภายใต้การปกครองของจีนนั้นเกิดการผสมผสานทางเชื้อชาติภาษาและวัฒนธรรมระหว่างชาวจีนผู้อพยพมาจากทางเหนือและชาวออสโตรเอเชียติกเดิม เกิดเป็นอัตลักษณ์ของชาวเวียดนาม ในค.ศ. 981 ชาวเวียดนามสามารถปลดแอกตนเองจากการปกครองของจีนได้อย่างมั่นคง นำไปสู่การก่อตั้งอาณาจักรดั่ยเหวียต (Đại Việt, 大越) และก่อตั้งราชวงศ์ลี้ (Lý dynasty) ในค.ศ. 1009 ในสมัยราชวงศ์ลี้พุทธศาสนามหายานได้รับการส่งเสริมให้เป็นศาสนาประจำรัฐ ต่อมาในสมัยราชวงศ์เจิ่น (Trần dynasty) อาณาจักรดั่ยเหวียตสามารถต้านทานการรุกรานของมองโกลราชวงศ์หยวนได้ทั้งสามครั้ง จักรวรรดิจีนยุคราชวงศ์หมิงสามารถผนวกเวียดนามกลับไปปกครองได้เป็นระยะเวลาสั้น ราชวงศ์เลหลัง (Later Lê dynasty) สามารถแยกตัวเป็นอิสระจากจีนได้อีกครั้งและส่งเสริมลัทธิขงจื้อใหม่ (Neo-Confucianism) ขึ้นมาเป็นหลักการในการปกครองแม้ว่าเวียดนามภาคเหนือจะตกอยู่ภายใต้การปกครองของจีนเป็นระยะเวลาที่ยาวนาน แต่ส่วนอื่นของเวียดนามได้แก่เวียดนามภาคกลางและเวียดนามภาคใต้มีประวัติพัฒนาการเฉพาะของตัวเองและเริ่มต้นขึ้นจากวัฒนธรรมแบบพราหมณ์-พุทธ อาณาจักรจามปา (Champa kingdom) ของชนชาติจามครอบครองดินแดนเวียดนามภาคกลางมาตั้งแต่ค.ศ. 197 และเวียดนามภาคใต้เป็นดินแดนของจักรวรรดิเขมร เมื่ออาณาจักรดั่ยเหวียตซึ่งปกครองเวียดนามภาคเหนือเป็นอิสระจากการปกครองของจีนจึงแผ่ขยายอำนาจลงทางทิศใต้เรียกว่า กระบวนการนัมเที้ยน (Nam tiến) ดั่ยเหวียตใช้กำลังทหารเข้ารุกรานอาณาจักรจามปาหลายครั้ง ในกระทั่งในค.ศ. 1471 ดั่ยเหวียตสามารถเข้ายึดดินแดนส่วนใหญ่เกือบทั้งหมดของอาณาจักรจามปาได้สำเร็จ ทำให้อาณาจักรจามปาสูญสิ้นไปเหลืองเพียงเมืองเล็กที่ยังปกครองตนเองอยู่จนกระทั่งค.ศ. 1832ความขัดแย้งทางการเมืองในยุคราชวงศ์เลหลังทำให้ประเทศเวียดนามถูกแบ่งออกเป็นสองส่วนได้แก่ เวียดนามภาคเหนือถูกปกครองโดยเจ้าญวนเหนือตระกูลจิ่ญ (Trịnh clan) และเวียดนามภาคกลางปกครองโดยเจ้าญวนใต้ตระกูลเหงียน (Nguyễn clan) ตระกูลเหงียนแผ่ขยายอำนาจเข้าครอบครองเวียดนามภาคใต้ซึ่งเดิมเป็นดินแดนของอาณาจักรเขมรอุดง ในค.ศ. 1771 กบฎเตยเซินทำให้การปกครองของตระกูลเหงียนสิ้นสุดลง ในค.ศ. 1802 เหงียนฟุกอั๊ญหรือองเชียงสือยึดอำนาจจากราชวงศ์เตยเซินและก่อตั้งราชวงศ์เหงียน (Nguyễn dynasty) ซึ่งเป็นราชวงศ์สุดท้ายของเวียดนาม ในยุคราชวงศ์เหงียนเกิดเหตุการณ์อานามสยามยุทธและการรุกรานของฝรั่งเศสและลัทธิจักรวรรดินิยม เวียดนามสูญเสียดินแดนโคชินจีน (Cochinchina) ให้แก่ฝรั่งเศสในค.ศ. 1862 และหลังจากสงครามจีน-ฝรั่งเศส (Sino-French War) เวียดนามสูญเสียเอกราชให้แก่ฝรั่งเศสตามสนธิสัญญาเว้ (Treaty of Hue) ในค.ศ. 1883ฝรั่งเศสจัดตั้งอาณานิคมอินโดจีนของฝรั่งเศส (French Indochina) ขึ้นในค.ศ. 1887 มีศูนย์กลางการปกครองอยู่ที่เมืองไซ่ง่อน ซึ่งเวียดนามอยู่ภายใต้การปกครองของฝรั่งเศสร่วมกับกัมพูชาและลาว ในค.ศ. 1945 ช่วงสงครามโลกครั้งที่สองอาณานิคมอินโดจีนของฝรั่งเศสถูกจักรวรรดิญี่ปุ่นเข้ายึดครอง หลังจากที่สงครามโลกครั้งที่สองสิ้นสุดลงเกิดขบวนการต่อสู้เพื่อเรียกร้องเอกราชของเวียดนามเรียกว่าขบวนการเวียดมินห์ (Việt Minh) นำโดย โห่จี๊มิญ (Hồ Chí Minh) หรือโฮจิมินห์ ผู้ก่อตั้งพรรคคอมมูนนิสต์อินโดจีน (Indochinese Communist Party) เกิดเป็นสงครามอินโดจีนครั้งแรก (First Indochina War) การประชุมเจนีวา (Geneva Conference) ในค.ศ. 1954 รับรองฐานะความเป็นเอกราชของเวียดนามแต่แบ่งเวียดนามออกเป็นสองส่วนที่เส้นละติจูดที่ 17 เหนือ เวียดนามเหนือกลายเป็นสาธารณรัฐประชาธิปไตยเวียดนาม (Democratic Republic of Vietnam) ซึ่งเป็นรัฐบาลคอมมูนนิสต์ ในขณะที่เวียดนามใต้คือสาธารณรัฐเวียดนาม (Republic of Vietnam) สงครามเวียดนาม (Vietnam War) หรือสงครามอินโดจีนครั้งที่สอง (Second Indochina War) ทัพฝ่ายเวียดนามเหนือสามารถข้ายึดนครไซ่ง่อนได้ในค.ศ. 1975 ทำให้รัฐเวียดนามใต้สิ้นสภาพลงถูกรวมเข้าเป็นหนึ่งเดียวกับเวียดนามเหนือกลายเป็นประเทศเวียดนามในปัจจุบัน